Monday, October 7, 2013

Өврийн дэвтрээc

Хайрт нутгаа алдаад зуун хөлтэй үлдлээ гэхэд
        Хаана тэр хөлөөрөө гишгэх гэж явах юм бэ?
                                                                                  Мусса Жалил
Хүн төрөлхтөний - Мөнхийн хууль…
        Газар нутаг байж – Эх орон байдаг
        Эх оронтой байж – Ард түмэн болдог
        Эх орон, Ард түмэн хоёр нийлээд
        Улс орон болдог…
                                                                                 О. Дашбалбар
Өссөн төрсөн бидний үндэсний хайртай нутаг
        Өстөн дайсан халдвал үтэр өшиглөн хөөнө…
                                                                                 Д.Нацагдорж
…Цэл залуу насныхаа гал дөлөөр бадарч
        Сэтгэл зүрх хоёртоо шатаж явах үедээ
        Чин зүрхнийхээ амрагт хэлж үзээгүй мөртөө
        Чинийхээ төлөө үхье гэж эх орондоо би хэлсэн…
                        Ц.Цэдэнжав
Уур цагаан гэртээ түлсэн халуун гал
        Ухаан орсон цагаас миний гэсэн шороо    
                                                                                 Ц.Цэдэнжав
Хүн ардынхаа тусын тулд газар шорооныхоо төлөө шударга ёсыг мэдрэх мэдрэхүй бол                 хамгийн өндөр мэдэрхүй юм.
                                                                                 Д.Маам “Газар шороо” роман
Өнөөдөр эрх чөлөөгүй болсноос маргааш үхсэн нь дээр
        Өвдөг сөгдөж амьдарснаас босоогоороо нөгчсөн нь дээр!
        Өвөг дээдсийн үлдээсэн энэ гэрээсэнд
        Өөрийн амьдралаа дуустал үнэнч явна би!
                                                                                   О.Дашбалбар “Эрх чөлөө” шүлэг
* * *
Эрх чөлөөнд дургүй хүн гэж үгүй бөгөөд харин шударга хүн бүгдэд тэгш эрх чөлөөг хүсч             байхад шударга бус нь зөвхөн өөртөө л эрх чөлөөг хүснэ.
                                                                                   Карл Бёрне
Эрх чөлөөгүй баян байснаас
        Эрх чөлөөтэй ядуу байсан нь дээр.
                                                                                   Ибн Сауд /Ирак/
Мөнгө хөрөнгө л байвал бүхнийг худалдан авч болно гэж бодсноороо олон хүн юуны                өмнө өөрийгөө худалдаж орхидог.
                                                                                  Ф.Бэкон
Манай улс төр бол эрүүл улс төр биш, луйварчдын нууц дайны зэвсэг…
        Г.Галина
* * *
Аливаа хууль ёсны засгийн газрын хувь заяаг харийн хүмүүс биш, ард түмэн өөрсдөө                   шийдэх ёстой.
                                                                                 С.Боливар
Бодит байдлаараа оршин буй ямар ч ард түмэн жижигддэггүй юм.
Бидэнд төрөл садан, үр хүүхэд, эцэг эх маань цөм үнэтэй гэвч төрөлх эх орон гэсэн энэ үгэнд бүхий л үнэтэй  , хүндтэй, хайртай бүхэн маань шингэжээ. Хэрэв хэрэгтэй гэж үзвэл         ямар ч үнэнч хүн түүнийхээ төлөө үхэхэд эргэлзэх юм гэж үү.
                                                                                Цицерон
Их эзэн Чингис хаан шашны аль ч урсгалын эсрэг үзэл баримтлаагүй бөгөөд тэр өөрөө бүх шашны олон мянган жил бүтээж хийж чадаагүйг 66 – хан наслахдаа бүтээсэн юм. Дэлхийн         сая сая хүний хүсч мөрөөдөж ирсэн тэр чин шударга ариун үнэнийг дэлхийн түүхийн                 бүхий л үед зөвхөн Чингис хаан л амьдруулж чадсан юм. Тийм ч учир түүний суу алдар               дэлхийн өнцөг булан бүрт түгж амьд хэвээр мөнхөрчээ…                                                            
                                                                                  А.Гэрэл
Их эзэн Чингис хаан:   Өндөр уулын хөтөл зорь
                                                    Өргөн далайн олом зорь
                                                    Хол хэмээн бүү цөх! Явбаас хүрьюү
                                                    Хүнд хэмээн бүү зүрхшээ! Өргөвөөс дааюу
                                                    Бие бөх бөгөөс ганцыг ялна
                                                    Сэтгэл бөх бөгөөс олныг ялаюу.
Их эзэн Чингис хаан:   Өвөгдийн үгийг өв болгож
                                               Хуучны үгийг хууль болгов би.

Хүү минь цаг цагийн урсгалд үл автах чин бат санааг эрхэмлэж яв. Чингэж чадвал                       мөнхийн ус олсноос ялгаа нь үгүй.
                                                                                   Д.Маам “Газар шороо” роман
Эрэн цаг болгонд оргил санааныхаа төлөө амь эрсдэгсэд байсан юм.
Эрдэнэ үнэнч сэтгэл, хил манах хүү, гал манах хүүхэн гурвыг хайрлаач гэж мөргөе.
                                                                                  Монгол ардын аман үг
Монгол хүн галаа харж, бадрах мөхөхийн утгыг таньж, бадрах мөхөхийн уулзвараас орших         цагийг олж харсан байна.
                                                                                  Д.Батбаяр “Аргалын гал”  
Үнэн болоод гоо сайхны төлөө жинхэнэ хүмүүс л амь насаа зориулдаг юм.
Ард түмнийг аврах нь миний мөнх бус аминаас илүү үнэтэй.
                                                                                 Ян Гус
Тиймээ, бид ялав. Том, агуу, даяар утгаар бид ялав гэж би хэлэх гэж байна.
                                                                                Ч.Эрдэнэ “Их гурвалжин”
Өнөөдрийн амжилт өчигдөрхөн боломжгүй байсан.
                                                                                Ким Ү Жүн
Өргөсөн дундуур хүмүүн
        Өөрийн дураар гүйхгүй
        Нэг бол тэр нохой туугаа
        Нохой эсвэл түүнийг туугаа.
                                                                               Курдын мэргэн үг

Давшгүй даваа хэмээн сонсогдоно
        Хэр давах хэмээн бүү сэдхи
        Давая хэмээн сэдхивээс даваюу
        Гэтэлшгүй мөрөн бий хэмээн сонсогдоно
        Хэр гэтлэх хэмээн бүү сэдхи
       Гэтэлсүгэй хэмээвээс гэтэлюү
                                                                             Монгол ардын сургаал
Тэнгэрийн цараар сэдхиж
        Газрын энгээр амьдарч яв.
                                             Монгол ардын сургаал
…Амьд явах сайхан, гэвч бид амьдрахын тулд өөрийгөө өдрөөс өдөрт хурцлан элээж байдгийг санах хэрэгтэй. Амьдрал гэдэг маань уртаашаа цаг хугацаагаар, өргөөшөө бол зүтгэл тэмцэл, төлөөсөөр хэмжигддэг юм. Цаг хугацаа заавал өр төлөөсийг шаардана. Өр төлөөс буюу зүтгэл тэмцэл багасах тусам амьдрал төдий чинээ үнэ хүндгүй болж зөвхөн цаг хугацаагаар хэмжигдэх өчүүхэн ойлголт болдог юм даа…
                                                                           Т.Мандир “Саран зэв”
Бэрхэд бүү цухалд
        Хялбарт бүү ташуур.
                                                                           Монгол ардын сургаал
Зориг эс хүрвэл ухаан үл хүрнэ
                                                                           В.Шекспир
Эх орноо хамгаалах үйлсэд эр бие, энэ нас хайрангүй.
                                                                          Амарсанаа
Эх орныхоо тусгаар тогтнолыг тойрон ард нийтээрээ нэгдэн нягтрах их үйл хэрэг биднийг дуудаж байна… Аль ч намын гишүүн, ямар ч албан тушаал, хэр бэл бэнчинтэй байг тэр хамаагүй бүгд л тусгаар тогтнол-ынхоо төлөө багцалсан сум шиг, атгасан шагай шиг нэгдэх цаг хэдий нь боллоо…Албан тушаал, алдар нэрийн төлөө бус тусгаар тогтнолынхоо л төлөө үхэн хатан тэмцэх сүүлчийн цөөн жил үлдлээ!
                                                                           Их мянган Цогзолын Ганхуяг
Оюун санааны нэгдэл бүхнээс эрхэм!
        Олон шашин осолтой!            Ц.Ганхуяг
…Ийм хүнд үед Монгол ахан дүүс минь харьд бус эх орондоо л байж, даарвал ч даарч, өлсвөл ч өлсөж “үхэх сэхэх, мөхөх сэргэх”-ээ хамтдаа халуун бүлээрээ үзвэл зүгээрсэн. Эх орон нэг хоёр хүнээр дутахгүй нь үнэн ч “Эх орон минь хүү чинь таньдаа илүүдэхгүй…” хэмээсэн найрагчийн гэрэлт мөрийг мартамгүй…
                                                                           Ц.Ганхуяг
…Эх орондоо хайртай бүхнийг бурхан өршөөг!
                                                                           Ц.Ганхуяг
…Миний ойлголтоор эх орон гэдэг бол юуны түрүүнд эцэг дээдсийн маань цусаа урсгаж үлдээсэн газар шороо, уул, ус, гүвээ, толгод юм. Бидэнд бусдад өмчлүүлэх илүү газар ямхын төдий ч үгүй билээ. Буурлуудын маань бүлээн цус, халуун хөлсний үнэр шингээстэй буян хишгийн далай газраараа бусдад ая тал зассан минь багадаагүй…
                                                                           Ц.Ганхуяг
Үнэн худлын дэнс цагийн эргэлтэнд л тодорно!
                                                                           Ц.Ганхуяг
Золгүй явдал болоогүй байхад нь урьдчилан харна гэдэг ухаантны зан, нэгэнт нүүрлэсэн хойно нь гай зовлонтой үзэлцэнэ гэдэг зоригтны араншин.
                                                                           Питтак
…Би Бурханд итгэдэг, Мөнх тэнгэртэй сүсэглэдэг, Эх орон нэгт шилдэг хөвгүүддээ найддаг…
                                                                           Ц.Ганхуяг
--Бурхан гэж юу вэ?
        --Бурхан гэдэг бол Ухаан
        --Ухаан гэж юу билээ?
        --Энэ бол эрүүл сэтгэлгээ
                                          Эпихарм          Г.Аюурзана /Суут 60 сэтгэгч/
Ганц л Бурхан бий тэр бол мэдлэг. Бас ганцхан буг чөтгөр бий. Тэр бол харанхуй бүдүүлэг байх.                                   Сократ
Логос – Энэ ертөнцийг захирагч Бурхан тэнгэрийн нэр
        Логос – Хорвоогийн зүй тогтлын үндэс болсон оюун ухаан
        Логос – Аливаа юмсын харилцан шүтэлцлийн хууль…
                                 Эртний Грекийн агуу их сэтгэгч Гераклит
Бурхан гэдэг бол эхлэл үгүй, төгсгөл үгүй тэр л зүйл юм. Бурхан гэдэг бол сансар хорвоогийн оюун ухаан, харин орчлон хорвоо Бурханлиг бүхнээр дүүрэн байж сая амьд болно.
                                                                         Фалес
Монгол хэмээх нэгэн нэр
        Ертөнцийн чихнээ дуурсгалтай
        Монголын төлөө хэмээх сэтгэл
        Бидний зүрхнээс уяатай
***
Өсхөөс төрсөн Үндэстэний хэл
Мартаж болшгүй соёл
Үхтэл орших төрөлх нутаг
Салж болшгүй орон
***                                         Д.Нацагдорж
Үндэстэний бичиг соёл, газар нутаг гэдэг Үндэстэний аюулгүй байдал, тусгаар тогтнолын мөнхийн баталгаа болдог.
                                                                         Н. Ишжамц
Монголчууд юм хийж чадна, чадаж байсан байна, цаашди ч чадах болно. Тэр тусмаа ер нь дэлхийн түүх бол Монгол төвтэй эртнээсээ явж ирсэн байна, цаашди ч явах учиртай юм байна.
                                                                        Ч.Эрдэнэ
Хамгийн шилдэгт суралц, хамгаас шилдэгт бусдыг сурга.
                                                                       Фалес
Чингисийн тулганд ассан гал унтрах ёсгүй.
                                                                       Ю.Цэдэнбал

…Эх орон, Хойч үеийнхээ төлөө
        Энэ бие, Дээдсийн тангарагийг давтнам!...
             О.Дашбалбар

Бэлтгэсэн:   А.Гэрэл

No comments:

Post a Comment